افراد مبتلا به سرطان باید از رژیم غذایی متفاوتی پیروی کنند تا توانایی مقابله با عوارض روشهای درمانی سرطان از جمله، شیمی درمانی و رادیوتراپی را به دست آوردند. این افراد معمولا به مقدار بیشتری پروتئین و انرژی (کالری) احتیاج دارند.
افرادی که تحت درمان سرطان هستند توصیه میشود، منابع غنی از پروتئین مانند تخم مرغ، ماهی و لوبیا را در برنامه غذایی خود قرار دهند علاوه بر آن یک رژیم سلامت سرشاراز سبزیجات، میوه و چربیهای سالم را دنبال کنند.
در این مقاله، ما شما را با تغذیه مناسب در این دوره آشنا میکنیم و توصیههایی در راستای بهبود عوارض شیمی درمانی ارائه میدهیم.
نقش تغذیه در دورهی شیمی درمانی
به طور کلی رژیم غذایی سبب
- کمک به حفظ ذخایر مواد مغذی بدن
- بالا نگه داشتن انرژی و قدرت بدنی
- کاهش ریسک ابتلا به عفونتهای مختلف
- افزایش قدرت تحمل عوارض شیمی درمانی میشود.
برای درک بهتر نقش تغذیه در این دورهی بسیار چالشبرانگیز، تاثیر مواد غذایی مختلف را بررسی میکنیم.
پروتئین
بدن برای بازسازی بافتها، رشد و سلامت سیستم ایمنی به پروتئین احتیاج دارد. پس از شیمی درمانی افراد به پروتئین بیشتری برای جایگزینی بافتهای از بین رفته و جلوگیری از عفونت نیاز دارند. اگر این نیاز براورده نشود، بدن شروع به تجزیه عضلات میکند و سرعت بهبود فرد کاهش میابد. پروتئینهای گیاهی میتوانند منبع بسیار خوبی از پروتئین در این دوره باشند، چرا که سرشار از ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز نیز هستند.
چربی
چربیها ذخایر غنی از انرژی بدن هستند و در زمان شیمی درمانی انرژی مورد نیاز بدن را فراهم میکنند. توصیه میشود چربیهای سالم موجود در روغن زیتون، مغزها، آواکادو و لبنیات را جایگزین چربیهای اشباع کنید.
کربوهیدرات
سلولهای سرطانی، مواد غذایی و انرژی مورد نیاز سلولهای بدن را مصرف میکنند و میتوانند سبب مرگ آنها شوند. بدن برای ساخت دوبارهی سلول های از دست رفتهاش به انرژی و در نتیجه کربوهیدرات بیشتری نیاز دارد. نیاز بدن به گلوکز در زمان سرطان میتواند تا 40 برابر افزایش پیدا کند. کربوهیدراتهای توصیه شده در زمان شیمی درمانی عبارتاند از، غلات کامل مثل کینوا، برنج قهوهای، جوی دو سر، میوه و سبزیجات متنوع.
غلبه بر عوارض شیمی درمانی
شیمی درمانی علاوه بر از بین بردن سلولهای سرطانی، به سلولهای سالم در بدن هم ممکن است آسیب برساند. علاوه بر آن، سبب مشکلاتی مانند، ریزش مو، تهوع، اختلال در خوردن و بلع، از بین رفتن اشتها، التهاب دهان و خستگی شود. پزشک معالج معمولا تلاش میکند سطح درمان را در حدی قرار دهد که بیشترین تاثیر را بر از بین بردن سلول های سرطانی داشته باشد ضمن اینکه کمترین عوارض را برای فرد ایجاد کند.
از دست دادن اشتها
در طول روز وعدههای کوچک و میان وعدههای مغذی را بجای سه وعده بزرگ میل کنید.
یبوست
از مکملهای فیبر استفاده کنید، سبزیجات و غلات کامل و میوههای ملین را در برنامه غذایی خود قرار دهید. سعی کنید بیش از پیش آب بنوشید.
اسهال
نوشیدنی وغذاهای غنی از سدیم مانند نوشیدنیهای ورزشی و پتاسیم مثل موز و آب میوهای طبیعی میتوانند املاح از دست رفته در اثر اسهال را جبران کنند.
تهوع
شاید تهوع بزرگترین چالش بعد از هر نوبت شیمی درمانی باشد. میتوانید از مواد غذایی ضد تهوع مانند مرکبات و زنجبیل مصرف کنید. همچنین، مکیدن یک تکه لیمو یا نوشیدن دمنوش زنجبیل میتواند تهوع را کاهش دهد.
مواد غذایی ممنوع در شیمی درمانی
در طول شیمی درمانی باید توجه زیادی به مواد غذایی دریافتی داشت و جدول ارزش غذایی و محتویات محصولات غذایی را مطالعه کرد. تا حد امکان باید از خوراکیها و غذاهای پروسس شده پرهیز کرد و از غذاهای خانگی استفاده کرد. به دلیل سیستم ایمنی پایین در این دوران، باید از مواد غذایی زیر که ریسک بیماریزایی دارند دوری کرد.
- ماهی خام و سوشی
- تخم مرغی که به خوبی پخته نشده و مایونز خانگی
- لبنیات محلی و غیر پاستوریزه
- میوه و سبزیجات نشسته
در پایان توصیه میشود در دوره شیمی درمانی از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید و به رژیم غذایی خود بیش از پیش اهمیت دهید.