ADHD چیست؟
ADHD یا اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی یک اختلال عصبی است که سطوح مختلف بیش فعالی و رفتارهای تکانشی را سبب میشود.
برای افراد مبتلا به ADHD تمرکز روی یک فعالیت بخصوص و یا یک جا نشستن طولانی مدت، دشوار است. معمولا این افراد در تحصیلات، روابط، کار و دیگر بعدهای زندگی به مشکل بر می‌خورند.
هم کودکان و هم بزرگسالان میتوانند این اختلال را داشته باشند.
دلایل بروز ADHD چیست؟
علی رغم شیوع این اختلال، محققان هنوز ریشه و دلیل آن همچنان ناشناخته است اما باورها بر این است که ریشه‌‌ی عصبی و ژنتیکی ممکن است داشته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که کاهش سطح دوپامین یک فاکتور موثر در بروز این اختلال است. (در مقاله‌های بعدی بیشتر با دوپامین آشنا می‌شویم)
علائم ADHD
افرادی که این اختلال را دارند میتوانند طیف گسترده‌ای از علائم را تجربه کنند. با هم چند نمونه از این علائم را مرور می‌کنیم.
- تمرکز پایین
- فراموشکاری
- حواس‌پرتی
- پریدن میان صحبت دیگران
- بی‌قراری
- نداشتن توانایی برنامه‌ریزی
رژیم غذایی در ADHD
اگرچه یک رژیم واحد و بخصوص برای اختلال وجود ندارد ولی نباید اثر مواد غذایی روی مغز و عملکرد عصبی را دست کم گرفت. به طور کلی میتوان گفت بهترین رژیم برای ADHDیک برنامه غذایی متنوع و سالم نرمال بر اساس نیازها و شرایط جسمی افراد است. به طوریکه پاسخگوی تمام نیازهای فرد باشد. اما رژیم غذایی افراد مبتلا به این اختلال باید شامل این موارد باشد :
میوه و سبزیجات
توصیه میشود افرادی که این اختلال را دارند روزانه حداقل 1.5 – 2 واحد میوه و 2 – 3 واحد سبزیجات مصرف کنند.
کربوهیدرات پیچیده
کربوهیدرات ساده مانند شکر و آرد سفید میتوانند علائم ADHD را تشدید کنند، علاوه بر آن سبب افزایش ناگهانی قند خون شده و در نتیجه احساس سیری کوتاه مدتی میدهند که این اثر به خودی خود تمرکز را کاهش می‌دهد.
کربوهیدرات پیچیده عبارتند از :
- میوه‌ها مانند سیب، کیوی و توت فرنگی
- غلات کامل مثل اوتمیل، برنج قهوه‌ای، کینوا
- حبوبات مانند خانواده لوبیا، عدس و نخود
غذاهای سرشار از پروتئین
همانطور که می‌دانید منابع پروتئین عبارتند از تخم مرغ، گوشت سفید و قرمز، پنیر و ماست کم چرب
برخی تحقیقات ادعا میکنند که صبحانه غنی از پروتئین میتواند خلق و خو، میزان توجه و هوشیاری را در طی روز بهبود بخشد.(1)
چربی‌های سالم
چربی‌های سالم مانند امگا 3 و امگا 6 از سلامت قلب و مغز محافظت میکنند و حافظه را تقویت میکنند. در حالی که مصرف غذاهای سرخ شده و نمک با بروز اختلالات رفتاری و نقص توجه همراه است. (3)
ویتامین‌ها و مواد معدنی
بر اساس تحقیقات، دریافت مکمل ویتامین D در کنار داروهای تجویز شده، علائم ADHD را به طرز قابل توجهی بهبود می‌بخشد. (2)ذ
تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که دریافت ویتامین B1، B2، و C و همچنین روی و کلسیم توسط کودکان مبتلا به ADHD کمتر بوده است. در واقع، چندین مطالعه نشان داده است که کودکان مبتلا به ADHD سطوح پلاسمایی عناصر کمیاب مانند روی، مس، آهن، منیزیم و سلنیوم کمتری دارند که برای رشد و عملکرد مغز ضروری هستند. علاوه بر آن آهن یک کوفاکتور ضروری برای عملکردهای مختلف است، مانند متابولیسم انتقال دهنده های عصبی، به ویژه تولید دوپامین، که یک عامل اصلی در ADHD است. روی همچنین یک عنصر کمیاب ضروری است که برای عملکردهای سلولی مرتبط با متابولیسم انتقال دهنده های عصبی، ملاتونین و پروستاگلاندین ها مورد نیاز است. سطوح تغییر یافته آهن و روی با تشدید و پیشرفت ADHD مرتبط است. (4)
